DỊCH VỤ

Danh mục gói dịch vụ

Thoái hóa hoàng điểm (điểm vàng)

12-07-2021
Thoái hoá hoàng điểm do tuổi tác là một trong những nguyên nhân chính gây suy giảm thị lực ở những bệnh nhân trên 65 tuổi. Đặc biệt ở những nước phát triển, tỷ lệ các bệnh thừa cân, tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc và uống rượu nhiều là những yếu tố nguy cơ cho bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già xuất hiện... Bệnh hiếm khi gây mù hoàn toàn nhưng có thể làm giảm khả năng nhìn chi tiết mọi vật và làm giảm chất lượng cuộc sống ở người có tuổi.

Thoái hóa hoàng điểm do tuổi tác là gì?

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) là một bệnh về mắt có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực nghiêm trọng, vĩnh viễn ở những người trên 60 tuổi. 

Thoái hóa hoàng điểm tuổi già xảy ra khi phần nhỏ ở trung tâm của võng mạc, được gọi là điểm vàng hay hoàng điểm, bị mòn. Bệnh có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên mắt. 

Vì bệnh AMD xảy ra khi bạn già đi nên nó thường được gọi là thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. Bệnh thường không gây mù nhưng có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về thị lực. 

Một dạng khác của bệnh thoái hóa điểm vàng, được gọi là bệnh Stargardt hoặc bệnh thoái hóa điểm vàng vị thành niên, ảnh hưởng đến trẻ em và thanh niên. 

Có mấy loại thoái hoá hoàng điểm?

Có hai dạng thoái hóa hoàng điểm do tuổi tác:

1. Thoái hóa hoàng điểm thể khô hay teo

Là dạng hay gặp nhất của thoái hóa hoàng điểm do tuổi già, với tần suất lên tới 90 %. Dấu hiệu sớm của bệnh là khi hoàng điểm xuất hiện các đốm do lắng đọng các chất chuyển hóa (drusen), lớp tế bào cảm thụ ánh sáng bị mỏng đi. Các cấu trúc võng mạc tại hoàng điểm bị teo thoái hóa gây giảm thị lực từ từ, có thể xuất hiện ám điểm trung tâm (bệnh nhân nhìn thấy 1 vùng mờ ở chính giữa khoảng nhìn), có khi mất hẳn thị lực trung tâm.

Hiếm khi thoái hóa điểm vàng thể khô dẫn đến thể ướt.

2. Thoái hóa hoàng điểm thể ướt (hay thoái hóa hoàng điểm tuổi già thể tân mạch)

Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu phát triển bất thường dưới võng mạc và điểm vàng. Nó làm phá vỡ cấu trúc bình thường của hoàng điểm, gây bong biểu mô sắc tố, xuất huyết võng mạc. Các mạch máu bị rò rỉ máu và chất lỏng (một tình trạng gọi là tân mạch hắc mạc, viết tắt là CNV). Do chất lỏng tích tụ dẫn đến hình thành nên khối phồng hay còn gọi là sẹo xơ mạch vùng hoàng điểm. Mắt người bệnh xuất hiện vùng tối ở trung tâm thị giác.

Khoảng 15% người bị thoái hóa điểm vàng có dạng ướt. Loại này nặng hơn. Nó có thể nhanh chóng dẫn đến mất hoàn toàn thị lực trung tâm. Nếu bị thoái hóa điểm vàng thể ướt, người bệnh cần theo dõi thị lực cẩn thận và đi thăm khám bác sĩ nhãn khoa thường xuyên. 

Ai có khả năng mắc bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi tác? 

Như tên gọi của bệnh, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác có nhiều khả năng xảy ra hơn khi bạn già đi. Các yếu tố rủi ro khác bao gồm: 

  • Tiền sử gia đình bị thoái hóa hoàng điểm 
  • Thừa cân 
  • Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên 2-5 lần 
  • Huyết áp cao, tăng cholesterol trong máu 
  • Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa 
  • Là người gốc Châu Âu 
  • Phụ nữ có nguy cơ mắc cao hơn 
  • Tiếp xúc ánh sáng mặt trời và tia tử ngoại kéo dài 

Triệu chứng của thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng là một bệnh tiến triển theo thời gian. Người bệnh có thể không nhận thấy các vấn đề về thị lực trong giai đoạn đầu của bệnh, nhất là khi chúng ảnh hưởng đến cả hai mắt cùng một lúc.

Triệu chứng của thoái hóa hoàng điểm thể khô

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thoái hóa điểm vàng thể khô bao gồm: 

  • giảm thị lực trung tâm 
  • sự biến dạng của các đường thẳng trong tầm nhìn của mắt 
  • cần nguồn sáng lớn hơn, khó thích nghi với ánh sáng yếu 
  • mờ mắt 
  • khó nhận dạng khuôn mặt 
  • tổn thương võng mạc 

Triệu chứng của thoái hóa hoàng điểm thể ướt

Người bị bệnh thoái hóa điểm vàng thể ướt có thể gặp phải các dấu hiệu và triệu chứng sau: 

  • biến dạng thị giác 
  • giảm thị lực trung tâm 
  • vết chấm đen ở trung tâm tầm nhìn do rò rỉ máu hoặc chất dịch 
  • tầm nhìn lờ mờ như có màn sương che phủ trước mắt 
  • các triệu chứng xấu đi nhanh chóng 

Thoái hóa điểm vàng thể ướt tiến triển nhanh hơn thoái hóa điểm vàng thể khô. 

Chẩn đoán và điều trị

Làm thế nào để chẩn đoán bệnh thoái hóa điểm vàng? 

Thoái hóa hoàng điểm có thể được phát hiện thông qua các bài test sau: 

  • Kiểm tra thị lực 
  • Tra giãn đồng tử và kiểm tra đáy mắt để phát hiện các dấu hiệu rò rỉ chất dịch, máu hoặc cặn vàng. 
  • Đo nhãn áp (Tonometry) 
  • Kiểm tra với lưới Amsler 
  • Chụp mạch huỳnh quang ICG 
  • Chụp cắt lớp võng mạc OCT 

Các loại thiết bị chẩn đoán hình ảnh nhãn khoa ngày càng có tác dụng lớn trong việc chẩn đoán và theo dõi triến triển của bệnh. Nhờ vào các phương pháp chẩn đoán bằng chụp cắt lớp võng mạc OCT và chụp mạch huỳnh quang ICG, các bác sĩ dễ dàng đưa ra chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị phù hợp với từng bệnh nhân. Đây cũng là những phương pháp chẩn đoán quang học tiên tiến đang được sử dụng phổ biến trên thế giới cũng như tại Bệnh viện Mắt Hà Nội 2. 

Điều trị thoái hóa điểm vàng thể khô và thể ướt có giống nhau không? 

Bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già điều trị tương đối khó khăn, tuy nhiên cần điều trị sớm và triệt để. Mục đích là làm giảm độ nặng của bệnh, ngăn chặn việc mất thị lực trầm trọng. Cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị hiện đại cùng với điều chỉnh lối sống, giảm bớt các yếu tố nguy cơ của bệnh. Tùy thuộc vào loại thoái hóa hoàng điểm mà người bệnh mắc phải, phương pháp điều trị sẽ khác nhau. 

  • AMD thể khô - không có cách điều trị, nhưng thuốc hỗ trợ thị lực giúp bổ sung kẽm, beta carotene và Vitamin C, E có thể giúp giảm ảnh hưởng của bệnh AMD thể khô đến cuộc sống của người bệnh
  • AMD thể ướt - người bệnh có thể cần tiêm nội nhãn thường xuyên và đôi khi, điều trị bằng phương pháp quang động (photodynamic therapy) được chỉ định để ngăn thị lực trở nên tồi tệ hơn. 

Tiêm nội nhãn 

Tiêm nội nhãn với thuốc kháng VEGF (ức chế tăng sinh tân mạch) như ranibizumab (Lucentis), aflibercept (Eylea) và brolucizumab (Beovu).

Video phương pháp tiêm nội nhãn điều thị AMD thể ướt

 

Phương pháp tiêm nội nhãn: 

  • ngăn thị lực trở nên tồi tệ hơn ở 9/10 người và cải thiện thị lực ở 3/10 người 
  • thường được chỉ định sau mỗi 1, 2 hoặc 3 tháng miễn là cần thiết 
  • thuốc nhỏ làm tê mắt trước khi điều trị - hầu hết mọi người đều cảm thấy khó chịu ở mức tối thiểu 
  • các tác dụng phụ bao gồm chảy máu trong mắt, cảm giác như có gì đó trong mắt, đỏ và kích ứng mắt.
  • Một số biến chứng khác tuy tỷ lệ rất thấp như xuất huyết dịch kính, bong võng mạc…

Điều trị bằng liệu pháp quang động (PDT) 

Liệu pháp quang động phối hợp sử dụng một loại thuốc nhạy sáng và một một laser không sinh nhiệt để giúp phá hủy các mạch máu bất thường gây ra bệnh AMD ướt: 

  • có thể được khuyến nghị thực hiện cùng lúc với tiêm nội nhãn nếu thuốc tiêm không có tác dụng 
  • thường cần được lặp lại vài tháng một lần 
  • các tác dụng phụ bao gồm các vấn đề về thị lực tạm thời, mắt và da nhạy cảm với ánh sáng trong vài ngày hoặc vài tuần 

Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt

Các chuyên gia vẫn chưa xác định được cách nào để ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng. Tuy nhiên, bạn có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách duy trì lối sống lành mạnh. 

  • Dùng thuốc: thuốc chống oxy hóa các gốc tự do, các thuốc giãn mạch, các thuốc tăng cường cung cấp oxy võng mạc…Các nghiên cứu cho thấy Vitamin C, E, lutein beta-caroten, kẽm và các chất chống ô xi hóa giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh.
  • Bỏ hút thuốc, uống rượu
  • Ăn nhiều trái cây tươi và rau xanh, cá biển
  • Đeo kính mát khi ra đường. Những loại kính này phải đảm bảo tiêu chuẩn ngăn tia cực tím
  • Kiểm tra thị lực thường xuyên. Những người trên 50 tuổi nên đi khám mắt định kỳ một năm một lần.
  • Tự phát hiện sớm bệnh: Kiểm tra mắt bằng lưới Amsler gồm những đường kẻ vuông góc với nhau tạo thành nhiều ô vuông: bình thường những đường thẳng này thẳng hàng. Khi có bệnh hoàng điểm, những đường thẳng này bị mờ, biến dạng.
Bệnh thoái hoá hoàng điểm tuổi già vẫn còn đang được tiếp tục nghiên cứu và chúng ta hy vọng trong tương lai còn có nhiều tiến bộ hơn nữa trong việc phòng và chữa bệnh này.
Bài viết hữu ích?

Chương trình ưu đãi đang có:

ĐẶT HẸN NGAY HÔM NAY

HOẶC GỌI VỀ 1900 277227

DỊCH VỤ KHÁC